Budapeşte Memorandum’un 20.yılı Münasebetiyle Forum Düzenlenecek

Budapeşte Memorandum’un 20.yılı Münasebetiyle Forum Düzenlenecek

Kırım ve Doğu Ukrayna’dan iç karışıklıklar sebebiyle Ukrayna’nın iç kısımlarına geçen mülteciler Kiev’de 5 Aralık 2014 günü 2. Bütün Ukrayna Forum’unu düzenleyecek

Konuyla ilgili olarak Kırım Diasporası teşkliatlı yaptığı açıklamada düzenlenecek forumun Dünya Gönüllüler gününe ve Budapeşte Memorendum’un 20.yılı anısına yapılacağını açıkladı.

Budapeşte Memorandumu

Ukrayna Sovyetler Birliği’nin bir parçası olarak Rusya tarafından bölgeye gönderilmiş silahları üssünde bulunduruyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile beraber yeni dünya düzenine en az sorun yaratmayı amaçlayarak hızlı bir geçiş süresi öngörüldü.Pek çok bağımsızlığını yeni kazanmış devlet, kendi kurumları ve ekonomisini duruma uyarlamaya çalışan Rusya ve de Soğuk Savaştan zaferle çıkmış fakat hala çözülmesi gereken konulara öncülük etmesi gerektiğinin farkında olan ABD bazı sorunları sorunları çözmüş fakat pek çok sorunda donmuş bir şekilde kalmıştır.

Bu sorunlardan biri de başlı başına Ukrayna’nın durumudur. Tarihsel ve kültürel olarak Doğu Ukrayna Rusya’ya son derece bağlıdır, pek çok Rus Ukrayna’yı ayrı bir ülke olarak görmeme eğilimine sahiptir.[8] Bu durum Sovyetler Döneminde Rusya’nın Ukrayna’ya son derece cömert davranmasına da yol açmıştır. Kırım’ın Ukrayna’ya verilmesi ve de 1.800-1.900 civarında nükleer silahın Ukrayna’ya yerleştirilmesi gibi.[9]

Ukrayna’da bulunan silahların batıya dönük olması özellikle ABD’yi rahatsız eden bir konuydu ve de bu tehdidin ortadan kalkması gerekliydi. Aralık 1994’de Budapeşte’de masaya oturan Ukrayna, Birleşik Devletler, Rusya ve de Birleşik Krallık Budapeşte Memorandumunu imzalayarak bu nükleer silahların Rusya’ya geri dönmesi üzerinde ve de Ukrayna’nın güvenliğinin garantiye alındığı konusunda anlaşmaya vardılar. Resmi bir anlaşma şeklinde olmayan bu memorandum daha çok politik bir dökümandı ve de politik belgeleri içeriyordu[10].

Ukrayna’nın istediği bu silahların daha yavaş ve zamana yayılmış bir şekilde Rusya’ya geri gönderilmesi olmakla beraber ABD bu konuyu hızlıca çözmek istemiş, böylece kendisine yönelik tehditden hızlıca kurtulacağını düşünmüştür. 1996’da bütün nükleer silahları Rusya’ya geri ileten Ukrayna nükleer silahların yayılmasının önlenmesi kapsamında büyük bir başarı olarak gösterilmiştir. Memorandumda verdiği sözü Ukrayna tutmuş ve de diğer bir hüküm olan, bağımsız bir devlet olan Ukrayna’nın siyasi ve toprak bütünlüğünün korunması ve de askeri müdahaleye maruz kalmama yönünde ki hükümleri ABD, Rusya ve Birleşik Krallık tarafından taahhüt edilmiştir[11].