Sofya camisi hala direniyor

Türkiye’deki Bulgaristan Türk Diasporasının önemli ismi Durmuş Arda beyin yazısı

1877–1878 Osmanlı-Rusya savaşından sonra Bulgaristan’ın başkenti Sofya ve civarında da 64 caminin, 61’i yıkılmıştır.

 Bugün ayakta sadece üç cami kalabilmiştir. Bunlar Arkeoloji müzesine çevrilen Büyük Camii, Sv. (Aziz) Sedmoçislenitsi kilisesine çevrilen Kara Camii ve hala ibadete açık olan Seyfullah Efendi veya halk arasında Hamambaşı camisidir.

Sofya camisi dışına bırakılan revak kolonlarından biri

Ünlü Bulgar şair ve roman yazarı İvan Vazov, 1901 yılında, Kara Camii’nin kiliseye çevrilirken kubbesinin çevresine dört daha küçük kubbe ekleneceğini öğrenince, “Bu bir vandallıktır, estetiğe, kutsal olana saygısızlıktır. İstanbul’da bulunan Aya Sofya örnek alınarak yapılan tonozun çevresine, bu çirkin ve gereksiz kubbeler, büyük kubbenin görülmesini engelleyip, onun ihtişamlı görünümünü engelleyeceklerdir.” diyerek isyan ettiğinde şu cevabı almıştır:

“Proje öyle…”

Evet, “ Proje öyle”

Sofya camisinin gasp edilen revak altı ve arabaların geçtiği yola 50 cm mesafedeki ravak kolonu (400 x 300)

Bilindiği gibi 1878 – 1878 Osmanlı – Rusya savaşında Osmanlı devleti yenilmiş ve daha sonra Osmanlı, Rusya ve büyük Batı ülkeleri arasında imzalanan Berlin Antlaşmasına göre, Müslümanlara ait olan camilerin korunacağına dair imzalar atılmıştır.  Buna rağmen, tüm Bulgaristan’da olduğu gibi, Sofya’daki camiler de yağmurlu ve gök gürültülü havalarda bombalanıp yıkılmış, daha sonra “yıldırım düştü, yangın çıktı ve yıkıldı” gibi bahanelerle geçiştirilmiştir.

Yani… “Proje öyle…”

Sofya’da kiliseye çevrilen Kara Camii (300 x 225)

Sofya’da şehir planlaması yapılırken, Sofya’da ibadete açık olan tek caminin bahçe kısmı kademe kademe daraltılarak gasp edilmiş. Bununla da yetinilmeyip, caminin revak (sundurma) kolonlarından birisi tamamen cami dışına bırakılmış olup, iki revak kolonlarının arası ise kaldırım yoluna çevrilmiştir. Hatta cami revakının bir bölümü, yağmurlu havalarda yoldan geçenlerin sığınma yeri olmuştur. Cami dışında bırakılan revak kolonlarından birisi ise, – uygun zamanda –  arabalar “ kazara” çarpsın diye yoldan sadece 50 cm mesafede bırakılmış.

Yani… “ Proje öyle…”

Yine Sofya’da şehir planlaması yapılırken, kiliselerin onlarca metre yakınından metro veya tramvay geçirilmemeye özen gösterilirken, Sofya’da ibadete açık olan tek camiye zarar verilsin ve çatlaklar oluşturup yıkılsın diye hemen altından metro ve birkaç metresinden de tramvay geçirilmesinde bir sakınca görülmemektedir.

Yani… “Proje öyle…”

Seyfullah Efendi Camii (400 x 300)

Her seçimden önce kendisini, Türk ve Müslüman partisi olarak tanıtan HÖH/D(P)S’nin bu yukarıda saydığım projelerden haberi var mı acaba?

Eski DS ajanı, şimdiki Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Aliş’in yukarıdaki projelerle ilgili herhangi bir girişimi var mı acaba?

Daha önce Başmüftülük Genel Sekreteri, şimdiki HÖH/D(P)S milletvekili Hüseyin Hafızov’un, daha önce ve milletvekili olduktan sonra bu konuda ne gibi girişimleri oldu?

Daha önce Yüksek İslam Şurası başkanı, şimdiki HÖH/D(P)S milletvekili Şabanali Ahmet’in, daha önce bu konuda hiçbir girişimi oldu mu ve şimdi milletvekili olduktan sonra ne gibi girişimleri olacak?

Ne diyelim…

Sofya’nın tek camisi, her şeye rağmen, çatlaklarla da olsa hala ayakta ve direniyor.

Fakat yıkılması için çeşitli projeler de devrede…

Fakat yıkılması için çeşitli projeler de devrede…